Je kind wil een instrument bespelen. Hoe leuk! En goed voor de ontwikkeling. Dat wil je als ouder uiteraard positief stimuleren en je juicht deze beslissing van harte toe. Echter, een onderbelicht onderwerp voor ouders is wat het voor hen als ouder zijnde betekent hoe het is wanneer je kind een instrument bespeelt. Dat gaat namelijk -helaas – niet zonder slag of stoot. N.a.v. mijn jarenlange ervaring als viooldocente, moeder van drie kinderen die alle drie een instrument spelen en diverse gesprekken met (ervarings)deskundigen, docenten, psychologen, onderzoekers, collega’s etc. schrijf ik dit blog om mijn ervaringen te delen met andere ouders.
Een typisch verloop van een muzikale ‘carrière’ van veel kinderen die uiteindelijk stoppen met muziekles gaat als volgt:
1) kind besluit een instrument te willen bespelen
2) ouders geven gehoor aan de wens van het kind en kiezen een docent
3) kind is enthousiast, gaat graag naar les, oefent thuis
4) de nieuwigheid is er van af. Kind gaat met plezier naar les, maar wil thuis niet veel oefenen
5) ouders raken gefrustreerd, want kind oefent niet
6) kind gaat van muziekles af
Vanuit de muziekdocent is er vaak weinig informatie naar de ouder toe wat je kan en mag verwachten van je kind. Een lineaire lijn naar boven is wat men wenst voor het kind… Echter is dit niet wat de realiteit is en ook niet kan zijn. De ontwikkeling van een kind gaat namelijk niet in een rechte lijn omhoog, het schommelt, het golft, het kronkelt. Waar komt dit door? Het heeft te maken
met de indrukken die een kind dagelijks, wekelijks, maandelijks ervaart en verwerkt. Zo gaat het oefenen een periode zeer stabiel, maar soms is er meer ruimte nodig voor vakken op school, soms is er meer ruimte nodig voor de diverse dynamieken thuis, of er gaat enorm veel energie zitten puur in
het groeien alleen. Er zijn zoveel verschillende dingen gaande in het leven van een kind, dat het onze taak als ouder, maar ook als docent is om de ontwikkeling van het kind in goede banen te leiden. En hoewel iedereen graag ziet dat een kind te allen tijde met liefde thuis studeert, betekent het in
goede banen leiden van de ontwikkeling dat zowel docenten als ouders zo nu en dan dienen te erkennen dat er perioden zijn waarin het kind even niet zoveel oefent of simpelweg in sommige perioden niet vatbaar is voor nieuwe input. Goed om te beseffen is dat herhaling van het tot dan toe geleerde óók leren betekent. Het lijkt of een kind dan ‘stilstaat’, maar niks is minder waar.
Wanneer een kind in een dergelijke ‘down’ periode zit, is dat een reden om te stoppen met muziekles? M.i. niet. Diverse onderzoeken wijzen immers uit dat muziekonderwijs ervoor zorgt dat er nieuwe verbindingen worden gevormd in de hersenen. Deze verbindingen zorgen er voor dat het algemene IQ wordt verhoogd, maar zorgt er tevens voor dat taal, leesvaardigheid, wiskunde,
ruimtelijk inzicht etc. wordt bevorderd.1234 Tijdens mijn studie aan Guildhall School of Music & Drama te Londen heb ik hier onderzoek naar gedaan. Conclusie: kinderen hebben – naast het leren van een instrument – hoe dan ook baat bij muziekles. Daarnaast draagt muziekles bij aan het vormen van doorzettingsvermogen. Lukt iets vandaag niet? Dan is er morgen een andere dag waarin het wellicht met een beetje oefening wél lukt. Dat besef en die ervaring is voor kinderen – maar ook voor volwassenen – erg belangrijk. Het zijn lessen die levenslang meegaan. Het is raadzaam om het artikel
van ConAnima Music Academy met oefentips voor ouders ook te lezen. Hierdoor wordt er structuur gevormd in de oefensessie en het geeft tevens een aantal handvatten aan ouders. Er zit één ‘mits’ aan vast aan het continueren van muzieklessen: het kind dient – voor het grootste gedeelte – met plezier naar de les te gaan. Uiteraard zitten hier ook wat ups en downs in, zolang het
plezier de overhand heeft, is het goed. Het doel is immers om het kind zo lang mogelijk te laten genieten van muziekles om zo een zo groot mogelijk effect te bereiken. Indien dat betekent dat periodes van oefenen en niet oefenen elkaar afwisselt, is dat geen ramp. Het is echter nooit de bedoeling dat een kind een afkeer voor muziek ontwikkelt door week in week uit met tegenzin naar
de les te gaan.
Ik sprak onlangs een collega met een leerling die enigszins met zichzelf in de knoop zat. Vijf jaar lang heeft zij thuis niet geoefend, maar ging zij wel elke week naar de les. Moeder redeneert: ‘Ik heb liever dat ze in ieder geval één keer per week met muziek bezig is dan helemaal niet.’ Na vijf jaar had
de leerling in kwestie toch behoorlijk wat geleerd en ging zij weer studeren, met als resultaat dat zij bij diverse orkesten kon gaan meespelen. Het geduld van moeder heeft haar vruchten afgeworpen: haar dochter is inmiddels 18 jaar, speelt met plezier viool en maakt wekelijks muziek met het studentenorkest waar ze deel aan neemt. Docenten zijn zich terdege bewust dat muziekles – naast fijne voorwaarden creëren om te oefenen thuis – ook financieel wat vraagt van ouders en dat zij het liefst hebben dat hun kind te allen tijde het
meeste uit de les kan halen. Voor de docenten bij ConAnima Music Academy geldt dat we het fijn vinden wanneer er gecommuniceerd wordt met ons hoe het gaat met het kind, wat er eventueel speelt, of welke ‘parenting hacks’ werken. Andersom geldt ook dat wij tips kunnen geven hoe ouders
hun kind kunnen benaderen tijdens het oefenen en wat onze bevindingen zijn qua ontwikkeling. Zo kunnen we samen ervoor zorgen dat de muziekles een zo positief mogelijk uitwerking heeft.
Bemerk je dat je kind in een periode zit dat het even wat minder oefent, gun je kind de tijd om zelf uit deze dip te komen en zijn doorzettingsvermogen te ontdekken. Muziek is iets waar je je leven lang plezier van kan hebben. Het is het absoluut waard.