Je kind speelt een muziekinstrument. Fantastisch! Muziek maken biedt je kind een unieke kans om vaardigheden te ontwikkelen die hun hele leven van pas zullen komen. Denk aan samenwerken, ruimtelijk inzicht, probleemoplossend vermogen, taalvaardigheid, discipline en doorzettingsvermogen. Het bespelen van een instrument is niet alleen een creatieve uitlaatklep, maar ook een manier om belangrijke cognitieve, sociale en emotionele vaardigheden te stimuleren. Toch is het niet altijd vanzelfsprekend dat kinderen enthousiast blijven of uit zichzelf oefenen. Hier kom jij als ouder in beeld.
Wat mag je verwachten van je kind?
De reis van een beginnend muzikant verloopt vrijwel altijd in golven. In het begin zijn kinderen vaak enthousiast. Het is nieuw, leuk en spannend, en ze kijken uit naar de uitdaging. Maar naarmate de tijd verstrijkt, kan die motivatie afnemen, vooral bij het dagelijkse oefenen. Dit is heel normaal en hoort bij het proces.
Kinderen hebben nog geen overzicht van wat er nodig is om een instrument te leren spelen. Hun hersenen zijn nog in ontwikkeling en intrinsieke motivatie, zoals wij die bij volwassenen zien, ontwikkelt zich pas rond hun 15e levensjaar. Dat betekent dat ze zelden uit zichzelf oefenen.
Het belangrijkste is dat je kind met plezier naar de muziekles blijft gaan. Hier wordt de basis gelegd door de docent, en thuis kan de inhoud van de les verder worden verwerkt. Dit is waar jij als ouder een grote rol speelt: het initiëren van het oefenen. Vaak betekent dit dat je naast je kind moet gaan zitten, zelfs als je zelf geen muzikale achtergrond hebt.
Hoe kun je je kind ondersteunen?
Docenten geven meestal duidelijke lesnotities mee over wat er thuis geoefend moet worden. Toch lezen kinderen deze vaak niet zelfstandig en zeker niet iedere oefensessie. Jij kunt hierbij helpen door samen met hen te kijken naar de opdrachten en een structuur aan te brengen in de oefensessies.
Voor alle instrumenten geldt bijvoorbeeld dat langzaam oefenen de sleutel is tot succes; snelheid komt later. Voor piano werkt het vaak goed om eerst de handen apart te oefenen en daarna samen. Voor strijkinstrumenten, zoals viool en cello, zijn er specifieke technieken die stapsgewijs moeten worden aangeleerd. Jouw steun in dit proces kan je kind helpen om een routine te ontwikkelen en te begrijpen hoe ze effectief kunnen oefenen.
In mijn eigen gezin, waar drie kinderen een instrument spelen, hebben we duidelijke afspraken gemaakt om muziek en huiswerk een prioriteit te maken. Bij ons geldt de regel: eerst je huiswerk maken en je instrument oefenen, daarna mag je op een scherm vanaf 17.00 uur.
Dit lukt natuurlijk niet altijd, want het leven is ook erg druk met de combinatie school, werk en andere hobby’s, maar we mikken op vier keer per week oefenen. Het is een golvend proces: de ene periode gaat dit beter dan de andere. Het belangrijkste is dat kinderen met plezier naar de les gaan. Hiermee weet ik zeker dat ze diverse vaardigheden zullen verbeteren, ook in periodes dat zij thuis minder oefenen.
Focus op het positieve
Een krachtige manier om je kind te motiveren is door hen te laten inzien wat ze al hebben bereikt. Laat hen nadenken over hoe trots ze zijn wanneer ze een muziekstuk beter kunnen spelen dan vorige week. Of benadruk hoe ver ze zijn gekomen in de afgelopen maanden. Het besef dat hun inzet en doorzettingsvermogen tot tastbare resultaten leiden, bouwt zelfvertrouwen op en moedigt hen aan om door te gaan.
Conclusie: jouw betrokkenheid maakt het verschil
Het leren bespelen van een muziekinstrument is een waardevol, maar soms uitdagend proces. Kinderen hebben jouw steun nodig om deze uitdaging aan te gaan. Door samen een routine te ontwikkelen, geduldig te blijven en het plezier in muziek te waarborgen, leg je de basis voor groei – niet alleen als muzikant, maar ook als persoon.
En onthoud: het is normaal dat kinderen niet uit zichzelf gaan oefenen. Jouw inzet en aanmoediging maken het verschil.
Mocht je meer willen weten over de ontwikkeling in kinderen die actief aan muziek maken doen, dan kan je me een bericht sturen en zal ik mijn onderzoek toesturen uit de tijd dat ik in Londen studeerde aan de Guildhall School of Music & Drama. Andere waardevolle bronnen vind je hier:
Bronnen
- Schellenberg, E. G. (2004). “Music Lessons Enhance IQ.” Psychological Science.
- Hannon, E. E., & Trainor, L. J. (2007). “Music Acquisition: Effects of Enculturation and Formal Training on Development.” Trends in Cognitive Sciences.
- Hallam, S. (2010). “The Power of Music: Its Impact on the Intellectual, Social and Personal Development of Children and Young People.” International Journal of Music Education.
- Winner, E., & Hetland, L. (2000). “The Arts and Academic Achievement: What the Evidence Shows.” Journal of Aesthetic Education.
